Các doanh nghiệp cùng vào cuộc

Trước tiên phải kể đến Tổng công ty CP dệt Nam Định (NATEXCO) mở năm nhà máy may ở bốn huyện Ý Yên, Nam Trực, Trực Ninh và Vụ Bản, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho gần hai nghìn cần lao tại các địa phương. Trong số đó Nhà máy may rạng đông (xã rạng đông, huyện Nam Trực) có quy mô lớn nhất với 20 dây chuyền sinh sản, hơn 500 cần lao. Là một trong năm xã được thụ hưởng chủ trương "đưa công nghiệp dệt may về nông thôn" của NATEXCO, chủ toạ UBND xã Yên Tân, huyện Ý Yên Nguyễn Văn Tín cho rằng, đây là điểm nhấn để xã thuần nông Yên Tân XDNTM thành công. Giám đốc điều hành NATEXCO Ngô Quốc Nam thì cho rằng, thực hiện chủ trương này cả hai bên đều có lợi. Các doanh nghiệp sẽ giảm áp lực về cần lao, giữ vững nhịp độ sinh sản, kinh doanh của toàn đơn vị và ổn định cuộc sống người cần lao trong điều kiện kinh tế chung có nhiều khó khăn. Về phía các địa phương, đây là động lực quan yếu xúc tiến dịch chuyển cơ cấu kinh tế và phân bố lại cần lao từ thuần nông sang công nghiệp; giải quyết cần lao nông nhàn, tăng thu nhập cho dân cày. Thực tế cho thấy, các xã Hải Đường, Hải Trung (huyện Hải Hậu), Xuân Kiên (huyện Xuân Trường), Nam Hồng (huyện Nam Trực)... Có doanh nghiệp về đầu tư đều nằm ở tốp đầu trong XDNTM đạt từ 15 đến 16 tiêu chí. Trong đó các tiêu chí thu nhập bình quân đầu người tăng, cơ cấu cần lao, tỷ lệ lao động có việc làm thẳng băng, tỷ lệ hộ nghèo giảm, an ninh, thứ tự xã hội được đảm bảo. Các doanh nghiệp thuộc ngành nông nghiệp cùng Sở NN - PTNT Nam Định và chính quyền cơ sở xây dựng các mô hình biểu diễn chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, giúp dân cày về giống, vật tư nông nghiệp, tiêu thụ sản phẩm. Trong đó doanh nghiệp Cường Tân (Trực Hùng, Trực Ninh) hoạt động khá hiệu quả theo hướng thuê đất canh tác của nông dân theo thỏa thuận, cải tạo đồng ruộng và xây dựng hoàn chỉnh hệ thống thủy lợi đủ điều kiện cho sinh sản lớn mang tính công nghiệp. Sau đó, công ty sẽ giao lại đất cho nông dân sinh sản giống lúa lai, bao tiêu vớ sản phẩm và bảo hành khi gặp rủi ro. Doanh nghiệp còn ứng hàng tỷ đồng cho các hộ dân cày mua máy móc, vật tư nông nghiệp tạo điều kiện cho họ có thể nhận thâm canh trên những cánh đồng mẫu lớn (CĐML) rộng từ năm đến bảy ha. Cường Tân đã thuê được 210 ha đất ở Trực Hùng và các xã chung quanh để sinh sản giống, theo mô hình CĐML rộng từ 15 đến 44 ha mỗi vùng. Hiện có hơn 100 doanh nghiệp đầu tư khoảng 700 tỷ đồng (chiếm 14,3% tổng nguồn vốn XDNTM) để xây dựng nhà xưởng, gắn bó lâu dài với địa bàn nông thôn, với các ngành nghề dệt may, làm giày xuất khẩu, mây tre đan xuất khẩu và sinh sản nông phẩm hàng hóa. Hồ hết các doanh nghiệp đầu tư về nông thôn đều có sự chuẩn bị chu đáo từ xây dựng nhà xưởng đến dạy nghề, tạo điều kiện cho người cần lao làm quen với tác phong công nghiệp. Ngoài việc đào tạo nghề cho công nhân tại chỗ, NATEXCO còn điều động những cán bộ quản lý có kinh nghiệm và công nhân giỏi về làm nòng cốt cho các nhà máy may ở khu vực nông thôn. Công ty giày da xuất khẩu Hồng Việt ở thị trấn Xuân Trường, huyện Xuân Trường thì tổ chức dạy nghề cho người lao động theo cách "cầm tay chỉ việc". Sau ba tháng học việc, cả 600 lao động chính yếu là thanh niên địa phương được nhận vào làm việc với mức thu nhập 2,5 - 3 triệu đồng/người/tháng. Tuy nhiên, trong quá trình đưa công nghiệp về nông thôn ở Nam Định cũng đang gặp một số khó khăn cần khắc phục như quy hoạch cho đất sản xuất công nghiệp ở một số địa phương chưa rõ; hệ thống giao thông nông thôn mới chỉ đáp ứng nhu cầu dân sinh, cho nên gây chướng ngại cho các doanh nghiệp vận tải, lưu thông hàng hóa. Hệ thống lưới điện và việc cấp điện cho khu vực nông thôn thiếu ổn định. Chất lượng nguồn cần lao thấp cả trình độ tay nghề lẫn tinh thần làm việc. Công nhân chưa có tác phong làm việc công nghiệp, nghỉ việc tùy tiện, làm cho các doanh nghiệp bị ngưng trệ sinh sản, nhất là vào kỳ nông vụ. Từ thực tế nêu trên, tỉnh Nam Định xác định, trong năm 2013 và những năm tiếp theo, cần tạo sự chuyển biến rõ rệt trong thực hiện nhiệm vụ XDNTM gắn với phát triển sinh sản nông nghiệp hàng hóa, sinh sản vụ đông; mở rộng mô hình CĐML, phấn đấu mỗi xã có một mô hình CĐML phù hợp với thực tế địa phương, tập quán canh tác của nông dân; nâng cao tỷ lệ cơ giới hóa trong các khâu sản xuất nông nghiệp; chú trọng đào tạo nghề cho cần lao nông thôn; soát, bổ sung các cơ chế, chính sách khuyến khích các doanh nghiệp tiếp kiến đầu tư vào địa bàn nông thôn cùng nông dân XDNTM; hoàn thành việc dồn điền, đổi thửa trên địa bàn toàn tỉnh. Đồng thời đẩy mạnh việc tuyên truyền, vận động để mọi người dân hiểu rõ vai trò chủ thể của mình trong XDNTM, phấn đấu thực hành chiến thắng đích của Chương trình quốc gia có ý nghĩa quan yếu này. VŨ NGỌC KHÁNH AN